Temiz İçerikli Şampuanlar: Bilimsel Kanıtlarla Kılavuz

Sülfatsız yüzey aktifler, asitle dengelenmiş pH ve çevre dostu formüller — akademik literatürle desteklenen pratik öneriler.

Neden “temiz” şampuan?

Temiz içerik yaklaşımı; irritasyon potansiyeli yüksek veya çevrede kalıcılığı tartışmalı bileşenlerden kaçınırken, bitki bazlı daha nazik temizleyicileri ve fizyolojik olarak uyumlu yardımcı maddeleri öne çıkarır. Klinik literatür, özellikle sülfatlı–sülfatsız temizleyiciler, formül pH’ı, koruyucu sistemler, silikonlar ve sürdürülebilirlik başlıklarında güçlü kanıtlar sunar.

1) Sülfatlar yerine daha nazik yüzey aktifler

Sodium Lauryl Sulfate (SLS) gibi aniyonik sülfatlar irritan patch-test çalışmalarında model madde olarak kullanılır; doza bağlı transepidermal su kaybı (TEWL) artışı ve bariyer bozulması bildirilmiştir (Agner & Serup, 1990; Di Nardo ve ark., 1996). Buna karşın alkil poliglukozitler (örn. decyl/lauryl glucoside) düşük irritasyon indeksi ve iyi tolere edilebilirlik profiliyle değerlendirilmiştir (CIR, 2011).

Pratik sonuç: Kaşıntı/kuruluk/kepek eğilimi olan kişilerde, glukozit bazlı sülfatsız şampuanlar ilk seçenek olabilir.

2) pH neden 4.5–5.5?

Şampuan pH’ı saç lifi üzerindeki statik yüklenme, kütikül kapanması ve taranabilirlik üzerinde etkilidir. Düşük-asidik pH (yaklaşık 4.5–5.5) frizz ve kütikül hasarını azaltabilir; boyalı/işlem görmüş saçlarda faydası daha belirgindir (Dias, 2014).

3) Koruyucular: Parabenler hakkında netlik

Avrupa Birliği Bilimsel Tüketici Güvenliği Komitesi (SCCS), metilparaben için belirlenmiş yüzdeler içinde kullanımı güvenli kabul etmiştir (SCCS, 2023). Paraben kullanmayan formüllerde sodium anisate/sodium levulinate gibi organik asit türevleri etkili alternatiflerdir.

4) Silikonlar ve çevre

Uçucu sikloksiloksanlara (D4, D5, D6) yönelik AB kısıtlamaları, bu maddelerin belirli eşiklerin üzerinde kozmetiklerde kullanımını sınırlar. Günlük bakımda ağır silikon yükü yerine, durulanınca kalıntı bırakmayan hafif polimerler veya yağ-ester sistemleri tercih edilebilir.

5) Sürdürülebilirlik: APG’lerin çevresel profili

Alkil poliglukozitler (APG), laboratuvar koşullarında biyolojik olarak kolay parçalanabilir raporlanmıştır; gerçek yaşam (atıksu) verileri ise sınırlı olup izlem gerektirir. Yine de tolerans–etki–çevresel denge açısından öne çıkar.

6) Antioksidan destek

Saç–deri ekosisteminde oksidatif stres rol oynar. Zeytin kökenli polifenoller (hidroksitirozol) ve E vitamini gibi antioksidanlar, UV/ROS kaynaklı hasara karşı destekleyici olabilir.

Klinik kontrol listesi (etikette neye bakmalı?)

• Yüzey aktifler: decyl/lauryl glucoside (sülfatsız)
• pH: 4.5–5.5 aralığı
• Koruyucu sistemi: Paraben kullanılıyorsa limitlere uygunluk; alternatifi organik asit türevleri
• Silikon politikası: Uçucu sikloksiloksan içeriğine dikkat
• Aktif destek: Polifenoller, E vitamini, panthenol

Not: Ürün seçimi her zaman saç derisi tipine, eşlik eden dermatozlara ve kullanım alışkanlıklarına göre kişiselleştirilmelidir.

DizemCares Temiz İçerikli Şampuanlarımızı Keşfedin

Organik zeytinyağı ve bitkisel özlerle formüle edilmiş, sülfat–paraben–silikon içermeyen şampuanlarımızla tanışın.

Ürünü İncele

Kaynakça (APA Stil)

1. Agner, T., & Serup, J. (1990). Sodium lauryl sulphate for irritant patch testing—A dose-response study. Journal of the American Academy of Dermatology, 22(5), 653–657.
2. Di Nardo, A., Wertz, P. W., Giannetti, A., & Seidenari, S. (1996). Sodium lauryl sulfate-induced irritant contact dermatitis: A dose-response study. Contact Dermatitis, 34(1), 1–5.
3. Cosmetic Ingredient Review. (2011). Safety Assessment of Decyl Glucoside and Other Alkyl Glucosides. Washington, DC.
4. Dias, M. F. R. G. (2014). The shampoo pH can affect the hair: Myth or reality? International Journal of Trichology, 6(3), 95–99.
5. Scientific Committee on Consumer Safety (SCCS). (2023). Final opinion on methylparaben. European Commission.
6. European Commission / REACH updates. (2024). Restrictions to D4, D5 and D6 in cosmetics (Regulation (EU) 2024/1328).
7. Rastogi, R. (2021). Fate of alkyl polyglucosides in the environment. Environmental Science and Pollution Research, 28, 18125–18137.
8. Sun, M., et al. (2022). Effects of natural polyphenols on skin and hair health: A review. Journal of Cosmetic Dermatology, 21(4), 1467–1478.